Thứ Ba, 23 tháng 1, 2018

Cây trinh nữ hoàng cung?

Cây trinh nữ hoàng cung từ lâu đã được coi là vị thuốc quý. Xưa kia, trinh nữ hoàng cung chỉ được dành riêng cho hoàng tộc, vì thế nó thường được gọi với các tên mỹ miều như “cây thuốc của hoàng cung” hay “cây thuốc dành cho nữ giới trong hoàng cung”. Với những công dụng của loại cây “quý tộc” này, các ngự y đã biết sử dụng để làm thuốc chữa bệnh cho các cung tần mỹ nữ và quan thái giám.

Theo các nghiên cứu khoa học gần đây cho thấy, cây trinh nữ hoàng cung có nguồn gốc từ Ấn Độ, hiện được trồng rộng rãi ở nhiều nước trong khu vực Đông Nam Á như: Thái Lan, Malaysia, Philippin, Campuchia, Lào, Việt Nam và cả ở phía nam Trung Quốc. Ở Việt Nam, loại cây này được trồng chủ yếu ở các tỉnh từ Quảng Nam và Đà Nẵng trở vào trong, sau này được trồng nhiều hơn ở các tỉnh phía Bắc như một loại cây thuốc chữa bệnh. Tuy nhiên, trinh nữ hoàng cung ra hoa hàng năm, nhưng không đậu quả khi trồng ở Việt Nam. Trong khi đó, ở Thái Lan, Ấn Độ… có thể thu được hạt giống để nhân trồng.

Mô tả cây trinh nữ hoàng cung


Cây trinh nữ hoàng cung có hình dáng gần giống như cây náng hay cây huệ biển. Nhưng trinh nữ hoàng cung thuộc dòng cỏ nên thân không cứng như cây náng, thân giống như củ hành tây to, đường kính từ 10-15cm, bẹ úp vào nhau thành một thân giả cao khoảng 10 cm. Lá cây trinh nữ hoàng cung mỏng, có chiều dài từ 80-100cm, rộng 5-8cm, hai bên mép lá có gân song song lượn sóng, màu xanh nhạt. Mặt trên lá lõm thành rãnh, mặt dưới có sống lá nổi rất rõ. Đầu bẹ lá nơi sát đất có màu đỏ tím. Hoa của loại cây này rất đẹp, màu trắng, phớt hồng.
Hoa trinh nữ hoàng cung
Ưa ẩm, ưa sáng hoặc có thể chịu bóng 1 phần, trinh nữ hoàng cung sinh trưởng và phát triển tốt trong điều kiện khí hậu nóng và ẩm của vùng nhiệt đới, với nhiệt độ trung bình từ 22 đến 27 độ C. Chính vì thế mà loài cây này rất thích hợp ở khu vực miền Nam nước ta hoặc vào mùa cuối xuân vào hè ở khu vực phía Bắc.

Trong điều kiện đủ nhiệt độ và nước, mỗi năm một cây trinh nữ hoàng cung có thể sinh ra 6-8 lá mới. Cây có khả năng đẻ nhánh khỏe, nên từ một cây mẹ có thể sinh thêm 3-5 nhánh cây con từ thân cây mẹ. Khoảng 3 năm, mỗi cây mẹ được sinh ra sẽ tạo thành khóm lớn, có nhiều nhánh ở các độ tuổi khác nhau.

Thành phần hoá học cây trinh nữ hoàng cung?


Có glucoalcaloid có tên latisolin, aglycon có tên latisodin, thân hình lúc cây đang ra hoa có pratorimin và pratosin là hai alcaloid pirolophenanthrindon mới cùng với những chất đã được biết như pratorinmin, ambelin và lycorin, một số dẫn chất alcaloid có tác dụng chống ung thư crinafolin và crinafolidin. Từ dịch ép của cánh hoa thu được 2 alcaloid mới có nhân pyrrolophennanthridin là 2-epilycorin và 2-epipancrassidin


Trinh nữ hoàng cung chữa bệnh gì?


Loại cây này được dân gian biết đến nhiều từ những năm 1989-1990 của thế kỉ trước với công dụng chữa:
  • U xơ, ung thư tử cung, u xơ và ung thư tiền liệt tuyến. 
  • Ngoài ra, loại cây này còn chữa được các bệnh như bướu cổ, viêm họng, viêm loét dạ dày tá tràng, phong thấp, mụn nhọt.

Thực tế, nhiều nghiên cứu cả trong và ngoài nước đã chứng minh, trinh nữ hoàng cung có chứa 32 loại alkaloids. Các kết quả nghiên cứu dược lý cho thấy cao methanol của thân, rễ và cao chiết alkaloid toàn phần của trinh nữ hoàng cung đều có tác dụng ức chế phân bào. Một nghiên cứu thử nghiệm đã tiêm tế bào ung thư vào đùi chuột nhắt, sau đó sử dụng hợp chất chiết xuất từ trinh nữ hoàng cung, kết quả đã cho thấy hạn chế được sự phát triển của khối u và di căn tế bào trên chuột.
Phân biệt trinh nữ hoàng cung và náng hoa trắng
Như vậy, một số alkaloids có tác dụng chống sự phát triển của tế bào khối u, kháng khuẩn…, từ đó giúp phòng ngừa và điều trị các bệnh u xơ như u xơ tiền liệt tuyến, u xơ tử cung, u ở vú, khối u ở cổ.

Mặc dù có công dụng rất tốt giúp cho chị em phụ nữ và nam giới thoát khỏi căn bệnh u xơ tử cung, u nang buồng trứng, u xơ tiền liệt tuyến,… và các bệnh khối u khác nhưng khi sử dụng loại cây này phải rất chú ý để không bị nhầm lẫn. Nếu chúng ta sử dụng không đúng những sản phẩm thuốc từ cây trinh nữ hoàng cung mà nhầm lẫn với cây náng sẽ rất nguy hiểm, bởi vì những hoạt chất có trong các cây náng sẽ làm cho các bệnh nhân có thể ngộ độc hoặc ảnh hưởng đến các cơ quan quan trọng khác của cơ thể như: gan, thận…

Những bài thuốc từ cây trinh nữ hoàng cung


Chữa u tuyến tiền liệt, u nang buồng trứng, u xơ tử cung, u vú, viêm loét dạ dày: Dùng lá khô và lá tươi với liều lượng:

Lá tươi: 3 lá tươi dài khoảng 5 tấc. Sau khi rửa sạch, thái nhỏ và sắc với 2 chén nước. Sắc đến khi nào còn nửa chén. Chia làm 3 lần, uống hàng ngày sau khi ăn.

Lá khô: Dùng 200gr lá khô sắc với 2 chén nước. Sắc đến khi nào còn nửa chén chia uống 3 lần trong ngày, sau khi ăn.

Thuốc được uống thành từng đợt, mỗi đợt khoảng 20 – 25 ngày, nghỉ 10 ngày rồi uống đợt tiếp theo. Hoặc có thể uống một đợt duy nhất liên tục 64 ngày đối với nam và 49 ngày đối với nữ.

Chữa các khối u như u da, u nội tạng, hạn chế sự phát triển của tế bào ung thư cổ tử cung, ung thư đại tràng, u vú: Dùng lá trinh nữ hoàng cung 20g, nga truật 20g, xuyên điền thất 10g, lá đu đủ khô 50g. Đổ 3 chén nước sắc còn 1 chén, chia 3 lần uống trong ngày sau khi ăn.

Chữa viêm họng hạt: Sử dụng lá trinh nữ hoàng cung 1/3 lá tươi, rễ cây dằng xay 3g. Hai loại này rửa sạch, thêm vào vài hạt muối nhai ngậm hàng ngày.
Cây và củ trinh nữ hoàng cung
Chữa u xơ tuyền tiền liệt:
Dùng lá tươi: Dùng 3 lá tươi cây trinh nữ hoàng cung, dài khoảng 5 tấc, rửa sạch, thái nhỏ. Sắc với 2 chén nước đến khi nào còn nửa chén, uống ngày 3 lần sau khi ăn.

Dùng lá khô: Lá khô sau khi phơi trần qua nước sôi, để ráo nước. Mỗi ngày dùng 200gam sắc với 2 bát nước cho đến khi còn nửa bát, chia làm 3 lần uống trong ngày, sau khi ăn. Ngoài ra, để phòng và chữa bệnh yếu sinh lý do tác động của thuốc, bệnh nhân u tuyến tiền liệt thêm cây đinh lăng vào vị thuốc.

Cách dùng: Lá tươi (50gr) hoặc lá khô (200gr) lá đinh lăng sắc chung với lá cây trinh nữ hoàng cung. Lưu ý, nên đổ nước ngập dược liệu. Sắc cùng với 2 bát nước đến khi nào còn nửa bát, chia 3 lần uống trong ngày, sau khi ăn.

Công dụng liều dùng?


Theo kinh nghiệm dân gian, Lá cây trinh nữ hoàng cung để chữa những trường hợp u xơ, ung thư tử cung, u xơ và ung thư tiền liệt tuyến với cách sử dụng như sau: ngày uống nước sắc của ba lá trinh nữ hoàng cung hái tươi thái nhỏ ngắn 1–2 cm, sao khô màu hơi vàng, uống luôn trong 7 ngày, rồi nghỉ 7 ngày, sau đó uống tiếp 7 ngày nữa, lại nghỉ 7 ngày và uống tiếp 7 ngày. Tổng cộng 3 đợt uống là 63 lá, xen kẽ 2 đợt nghỉ uống, mỗi đợt 7 ngày.

Theo y học hiện đại, trong cây Trinh nữ hoàng cung Việt Nam có chứa những hoạt chất sinh học với khả năng ngăn chặn sự phát triển của tế bào u và kích thích tế bào lympho T hoạt động và phát triển. Đồng thời chỉ thấy có cây Trinh nữ hoàng cung Crinum latifolium L. mới có hoạt chất tác dụng hỗ trợ trị liệu chứng phì đại lành tính tuyến tiền liệt và u xơ tử cung và hoạt chất ức chế sự tăng trưởng của tễ bào ung thư (antitumor) như Crinafolidine, Crinafoline, Paratorimin.

Trong khi có tới 12 loại giống cây Trinh nữ hoàng cung đều thuộc họ náng Crinum, nhưng tác dụng cũng khác nhau ví dụ Trinh nữ hoàng cung Campuchia ngoài tác dụng giống Trinh nữ hoàng cung Việt Nam nhưng lại có thêm tác dụng tránh thai.

Các kết quả nghiên cứu dược lý cho thấy cao methanol của thân, rễ và cao chiết alkaloid toàn phần của trinh nữ hoàng cung đều có tác dụng ức chế phân bào. Trong mô hình gây u báng sacom và ung thư đùi ở chuột nhắt, hợp chất chứa cao này đã hạn chế sự phát triển của khối u và di căn tế bào. Một số alkaloid trong cây có hoạt tính sinh học như Lycorin ức chế proteine và DNA của tế bào chuột, đồng thời ức chế u báng cấy ở chuột. Trong thử nghiệm Lycorin làm giảm khả năng sống của tế bào u, làm ngừng sự phát triển của virus bại liệt, đó là ức chế các tiền chất cần thiết cho sự sinh trưởng của virus gây bệnh bại liệt.

Cách dùng lá trinh nữ hoàng cung?


Theo Lương y Nguyễn Công Đức, từ 8 năm qua ông đã dùng trinh nữ hoàng cung để chữa trị cho bệnh nhân có hiệu quả trong các trường hợp ung thư vú, u xơ tử cung, u xơ tiền liệt tuyến.

Qua đó ghi nhận đã có trường hợp phụ nữ có thai dùng trinh nữ hoàng cung để chữa trị u vú bị sảy thai.

Cách uống lá trinh nữ hoàng cung tươi tốt nhất. Dùng 3 lá tươi trinh nữ hoàng cung dài 50 cm, rửa sạch, thái nhỏ. Sắc với 2 chén nước còn lại nửa chén. Chia 3 lần uống trong ngày sau khi ăn.

Lá khô (cần nhất khi thu hái), trước khi phơi phải chần qua nước sôi rồi lấy ra ngay phơi sẽ mau khô, chất lượng thuốc tốt. Mỗi ngày dùng 20 gam lá khô. Cách sắc và uống như trên.

Thời gian điều trị: Nữ: 49 ngày uống liên tục; Nam: 64 ngày uống liên tục, không nghỉ nửa chừng.
Để đề phòng bị yếu sinh lý bởi sự tương tác giữa thuốc với bệnh nhân nam bị u xơ tiền liệt tuyến thì thêm cành lá cây đinh lăng, lá nhỏ tươi 50 gam, lá khô 20 gam, sắc chung với lá trinh nữ hoàng cung, đổ nước ngập dược liệu. Sắc còn 1/2 chén chia 3 lần uống trong ngày.

(Theo Congluan)

Đơn vị chia sẻ thông tin

  • Nhà Thuốc Thân Thiện - Friendly Pharmacy
  • Hotline: 0916893886 - 0856905886
  • Website: nhathuocthanthien.com.vn
  • Địa chỉ: Số 10 ngõ 68/39 đường Cầu Giấy, phường Quan Hoa, quận Cầu Giấy, Hà Nội
Điểm 4.6/5 dựa vào 87 đánh giá